به گزارش شبکه علمی ثریا، چهارمین نشست رسانه های علوم انسانی و نیازهای جامعه با موضوع خدا باوری و خدا ناباوری در عصر پساسکولار دیروز در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با سخنرانی سید مرتضی هاشمی برگزار گردید. سید مرتضی هاشمی مدنی مدرک دکترایش را از دانشگاه واریک انگلستان در سال ۲۰۱۶ اخذ کرده و دو سال در دانشگاه کاونتری به تدریس نظریه های جامعه شناسی و جامعه شناسی رسانه پرداخته است. او در این سخنرانی از استدلال اصلی و فرآیند نگارش رساله اش می گوید.
سخنرانی هاشمی از طریق ویدئو کنفرانس برگزار شد. وی در ابتدا گفت: پیرامون رساله دکتری خودم می خواهم صحبت کنم که ۶ سال از جوانی ام را صرف آن کرده ام.
وی به کتاب «دین برای خدا ناباوران» نوشته اَلن دوباتن اشاره کرد و افزود: کسانی هستند که به خدا اعتقادی ندارند اما به دین اعتقاد دارند. تا حدود قرن ۱۸ خدا ناباوری همچون ناسزا بود اما امروزه به عنوان یک تفکر مطرح است. مثلاً سقراط در دادگاه متهم می شود به خدا ناباور بودن یا مارتین جاستین که یکی از اولین مسیحیان بود و ۱۶۰ سال بعد از عیسی مسیح زندگی می کرد می گوید که مرا به خدا ناباوری متهم می کنند در حالی که من خدایان رومی را انکار کردم ولی خدای خودم را قبول دارم.
وی ادامه داد: آن چیزی که تمام این ها را به هم مرتبط می کند این است که خدا ناباوری تفکری بوده که تا قرن ۱۸ همواره مورد هجوم بوده است. اما بعد از این دوران خدا ناباوری با هیوم شروع می شود و به همین دلیل در دانشگاه اسکاتلند به او کار نمی دهند. سپس در قرن ۱۹ به نظریه تطور انواع داروین می رسیم که با قرائت تحت اللفظی ( لیترالیستی ) از باور به خدا ناسازگار بود.
وی افزود: تفکر لیترالیستی در اسلام سلفی ها هستند و در مسیحیت پیورتن ها. تفکر تحت اللفظی باعث می شود ما بگوییم خلقت انسان از ۶ هزار سال پیش است. در صورتی که منظور انجیل از سال، همین سال هایی که ما تعریف کرده ایم نیست.
مرتضی هاشمی در ادامه با اشاره به این که اولین شخص که نظریه داروین را با خدا ناباوری گره زد هاگسلی بود افزود: او بود که گفت به جای معارف دینی علوم بر اساس نگاه داروین را در مدارس تدریس کنید.
هاشمی گفت: دعوای میان علم و دین بیشتر یک دعوای سیاسی بوده است تا یک بحث علمی. یکی از افراد مهمی که تفکر نو خدا باوری دارد دانیل دِنِت است و ریچارد دوکینز. کتاب ریچارد دوکینز در ایران پندار خدا ترجمه شده است که اشتباه است. اسم اصلی کتاب توهم خدا است. یکی از بهترین کتاب های دانیل دِنِت که تفکر این گروه را به خوبی نشان می دهد نیز ایده خطرناک داروین نام دارد.
مرتضی هاشمی ادامه داد: خدا ناباوری دین دارانه از حدود سال ۲۰۰۵ آغاز شده است. پیتر اسلوتردایک، اسلاوی ژیژک و الن دوباتون از متفکرانی هستند که این دیدگاه را دارند. دوباتون خدا ناباوری توریستی را توصیه می کند. یعنی نگاه به میراث دینی و بناهای دینی به عنوان میراث مقدس و محترمی که از لحاظ تاریخی می تواند مورد احترام باشد. دین مسیحیت باعث شده معماری، هنر و موسیقی مخصوص به این دوره را داشته باشیم و از لحاظ تاریخی و فرهنگی ارزشمند است. همچنین اسلوتردایک از دین به مثابه سیستم های انتروپوتکنیک یاد می کند.
وی افزود: یعنی دین مجموعه ای از تکنیک ها برای باز آفرینی خود است. دین را مانند ورزش بدن سازی می داند با این تفاوت که از لحاظ روحی و آرامش و ... انسان را می سازد. پیچیده ترین نگاه را در این بین اسلاوی ژیژک دارد. او می گوید لحظه ی مصلوب شدن عیسی مسیح به خدا می گوید که تو مرا رها کردی و این لحظه ای است که عیسی مسیح خدا ناباور می شود پس همه ما هم باید مثل او خدا ناباور شویم.
وی در ادامه با اشاره به اینکه انقلاب در مطالعات مدرنیته در حال شکل گیری است افزود: دوگانه های مدرنیسم و دین داری، عقل و ایمان، علم و دین و ... امروز دیگر مطرح نیست و بین این مفاهیم وابستگی وجود دارد. پیتر برگر کتابی دارد با عنوان سکولارزدایی جهان. او در این کتاب دوگانه نگری را نفی می کند و می گوید مردم دنیا امروز روز به روز دارند دین دارتر می شوند. جالب اینجاست که پیتر برگر از اصلی ترین نظریه پردازان سکولاریزاسیون بوده است.
وی گفت: در حال حاضر اروپای غربی به خصوص فرانسه و انگلستان به سمت سکولاریزاسیون دارند پیش می روند ولی سایر کشورهای جهان بیشتر دارند مسیحی و مسلمان می شوند. پیتر برگر در جایی از کتابش می گوید یک چیزی را آیت الله های ایرانی فهمیدند اما متفکران غربی نفهمیده اند و آن این که دین نه تنها افیون توده ها نیست بلکه می تواند موجب بیداری ملت ها و بر پا کردن انقلاب و تمدن باشد.
هاشمی افزود: در اواخر قرون وسطی دومنیکن ها و نومینالیست ها بیشترین قدرت را داشتند. به تدریج نومینالیست ها قدرت بیشتری یافتند. این ها برای رابطه میان انسان و خدا تعریف جدیدی ارائه دادند. در این تعریف انسان و خدا در دو سر یک طیف هستند و هر دو به یک معنا وجود دارند. مثلاً وقتی خداوند در انجیل می گوید من قدرتمند هستم دقیقاً به همان معناست که انسان قدرتمند است با این تفاوت که قدرت انسان محدود و قدرت خداوند نامحدود است. آن ها حتی حضرت مسیح را نیم انسان و نیم خدا می دانستند چون او را پسر خدا می دانستند.
وی ادامه داد: این دیدگاه در نگاه نیوتن هم بود که معتقد بود ما چون نیمه خدایی داریم از میمون ها بیشتر می فهمیم و می توانیم با تفکر در طبیعت ذهن خدا را بخوانیم و بر طبیعت مسلط شویم. دکتر هاشمی تأکید کرد: می بینید که در ابتدای مدرنیته چگونه علم و دین به هم پیوند می خورند. خدا ناباوری علمی به نوعی ریشه درآن تفسیر مسیحی از رابطه انسان و خداوند دارد که قدرتی خدایی را به انسان نسبت می دهد. به همین دلیل خدا ناباوری علمی تا این میزان مبلغانه است. خدا ناباوری علمی دین را نوعی ندیدن واقعیت عینی و جهل می داند و علم را روشنایی تلقی می کند.
مرتضی هاشمی در انتها این گونه نتیجه گیری کرد: خدا ناباوری دین دارانه جدید ریشه در تفسیر نومینالیستی از رابطه انسان و خدا دارد و انسان را همانند خداوند یگانه و فاعل ما یشاء می داند. جالب است بدانید تفسیر نومینالیست ها از معجزه پیامبران بر این اساس بوده است. دیدگاه خدا ناباوری دین دارانه حقیقت ها را در درون ما می داند و دین را هم یک سیستم فکری مشابه می داند. اما پساسکولاریسم آگاهی به گسست روایت های سکولاریستی در تضعیف قطعی دین و دین داری است.
منبع: مهر
خیالی که صدام در خرمشهر به سر داشت
برنامه امتحانی پایه نهمیها
بسیج اساتید دانشگاه شهید بهشتی در بیانیهای اعلام کرد: حضور تاریخی و باشکوه مردم بصیر و قدرشناس تهران در مراسم تشییع و بدرقه خادم الرضا (ع) حضرت آیت الله رئیسی و دیگر شهدای خدمت و برگزاری همزمان مراسم
هنگام سقوط/شعری تقدیم به خلبانان شهید بالگرد رییس جمهوری
خرمشهرها در پیش داریم؛ فتح و ظفر در عرصه مدرسهسازی با پشتوانه مردمی و همت جهادی میسر خواهد بود
سیاست فرصت بروز و ظهور به ادبیات مقاومت فلسطین نمیدهد
کلاه گردانی میان آسوپاسها در بوته نقد
کاملترین مجموعه از نزار قبانی در ایران
روایت ۱۰۷۱ روز فداکاری شهید جمهور برای ساخت فضاهای آموزشی
رفع مشکل جذب ۲۰۰ پژوهشگر نخبه توسط رییس جمهور شهید
تذکری که رئیسجمهورِ شهید به وزیر علوم داد
از کام شیرین معلمان با رتبهبندی تا پایان کابوس مدارس ناایمن
پذیرفته شدگان رشتههای بدون آزمون ارشد دانشگاه خواجه نصیر بخوانند
اتفاق بی سابقه تاریخ آموزش عالی در دوره ریاست جمهوری شهید جمهور
معیار دانشجوی نمونه کشوری صرفا دانش نیست
ادای احترام ویژه به رئیس جمهور شهید ایران در سومین دانشگاه برتر جهان
دانشگاهها مجاز به اعلام حدنصاب مرحله دوم مصاحبه کنکور دکتری شدند
دانشگاهها و اجرای قانون جوانی جمعیت
تدوین شیوه نامه افزایش حقوق کارکنان و اساتید دانشگاه آزاد
عدم تغییر زمان اعلام نتایج آزمونهای کارشناسی ارشد و دکتری
شهید رئیسی هر ماه یک جلسه را به جمعهای دانشگاهی اختصاص میداد
زمان برگزاری آزمون جامع دکتری ۱۴۰۳ تغییر کرد
عدم تغییر زمان اعلام نتایج آزمونهای کارشناسی ارشد و دکتری
رویدادهای مهم و تأثیرگذار دنیای کریپتوکارنسی در سال ۲۰۲۴
مهلت شرکت در جشنواره رویدادهای برتر دانشگاهها جریان» تمدید شد
کتاب کارآفرینی و تشخیص فرصتها بررسی میشود
نام شهید رحمتی بر یکی از سالنهای دانشگاه خوارزمی
نقش مراکز آموزش عالی غیردولتی در تحول نظام آموزشی کشور
پیام تسلیت رییس دانشگاه خواجه نصیر به فرزند امیرعبداللهیان
نخستین نمایشگاه تخصصی هنرهای قرآنی به کار خود پایان داد
ابراز همدردی بیش از ۲۵۰ سینماگر در پی شهادت خادمان ملت
ادای احترام جشنواره کن به رئیس جمهور شهید
موزههای سراسر کشور دوم خرداد تعطیل است
همدردی هنرمندان تجسمی با خلق آثار هنری
تصویر قدیمی از شهید آیتالله سیّد محمدعلی آل هاشم بههمراه استاد شهریار
۲ نماهنگ به مناسبت شهادت رئیسجمهوری منتشر شد
جامعه دانشگاهی باید وقایع پس از شهادت رییس جمهور را موشکافانه بررسی کند
کتابهایی که شهید رئیسی نوشته بود
آغاز پیشثبتنام کلاس اولیها در مدارس شاهد از امروز
آغاز ثبتنام نقل و انتقالات معلمان از ۵ خرداد + ضوابط و مقررات
آیتالله رئیسی آموزش و پرورش را به اولویت کشور تبدیل کرد/ لزوم تداوم راه شهیدجمهور
طرح مربوط به تغییر در شیوه برگزاری کنکور به مجمع تشخیص مصلحت رفت
برگزاری امتحانات نهایی از شنبه
از دستور بازگشایی حضوری دانشگاهها تا تبدیل این مراکز به اتاق فکر اندیشهورزی دولت
آیتالله رئیسی، الگویی برای سیاستمداران کشور است
بیانیه اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل در پی شهادت آیت الله رئیسی و همراهانشان
قدردانی نمایندگان مجلس از عملکرد دانشگاه آزاد اسلامی
تبیین گری اساتید در کلاس های درس برای معرفی شخصیت شهید رییسی
اعلام اسامی پذیرفتهشدگان استعدادهای درخشان دانشگاه خواجه نصیر
امکان رفع نقص مدارک داوطلبان آزمون فلوشیپ ۱۴۰۳ فراهم شد
اعلام جزییات سامانه دستیاران برای شرکت در آزمون ارتقا و گواهینامه
نتایج نهایی کنکور ۱۴۰۳ در نیمه مهرماه اعلام میشود
کلاسهای عصر دانشگاه قم تعطیل شد
حوادث کمر شکن در کشور ما تحمل میشود و راه شهیدان ادامه مییابد
دسته بزرگ عزاداری هیأت دانشجویی به مناسبت شهادت رئیس جمهور
تصویری از سوگواری همسر رئیسجمهور و آیت الله علم الهدی بر پیکر ایشان
شهادت در راه خدمت بی وقفه و مخلصانه به مردم افتخار بزرگی است
آخرین مهلت ثبت نام بدون آزمون دکتری پیام نور اعلام شد
نوبت دوم کنکور سراسری در روزهای ۲۱ و ۲۲ تیر برگزار میشود
چهارشنبه سراسر کشور تعطیل است
لغو همه امتحانات دانشآموزان تا پایان هفته جاری/ تقویم جدید آزمونهای مدارس اعلام میشود
شهید آیت الله رئیسی یک چهره فراملی بود
پیام تسلیت طیبنیا در پی شهادت سید ابراهیم رئیسی
بیانیه سازمان امور دانشجویان در پی شهادت رییس جمهور ایران
احتمال تغییر زمان برگزاری نوبت دوم کنکور سراسری ۱۴۰۳
فقدان شهید آیت الله رئیسی ضایعه بزرگی برای کشور خواهد بود
تسلیت مدیر انجمن سواد رسانهای بهخاطر شهادت رییس جمهور
آرتین شبحکش به بازار آمد
جهاددانشگاهی شهادت آیتالله رئیسی و همراهانش را تسلیت گفت
تسلیت مدیر حوزههای علمیه خواهران در پی شهادت رئیس جمهور و یاران
چقدر سخت است باور نبودنت ...
هر لحظه شهادت را در چهره نورانی آیت الله رئیسی میدیدم
دانشآموزان در زمان مقرر در محل آزمون امتحانات نهایی حاضر شوند
زلفیگل: الحق که سید و سالار اخلاق و ایمان بودی
فعالیت دانشگاهها تا زمان اطلاع از طرف دولت برقرار است
برگزاری امتحانات نهایی دانشآموزان طبق برنامه
امیرعبداللهیان عنایت ویژه به موضوعات بینالملل دانشگاه شریف داشتند
پیام تسلیت سرپرست سازمان ملی سنجش و ارزشیابی در پی شهادت رئیس جمهور
خانه کتاب و ادبیات ایران شهادت رییس جمهور را تسلیت گفت
همکلاسیهای «شریف» در سوگ پدران خود
بنسلمان امنیت فرودگاه کلان شهر نئوم را با هوش مصنوعی تامین میکند
تصویری از گودال ۸۰۰۰ متری یخزده در مریخ ثبت شد+عکس
تصویر واقعی از آیفون ۱۶ در دست یکی از کاربران فاش شد+عکس
گوشی جدید شیائومی با نمایشگر بزرگ رونمایی شد+عکس
حرکت کثیف اپل درباره عکسهای کاربران لو رفت
گلکسی S25 با تراشه ۳ نانومتری و قدرت شارژدهی قوی+عکس
حقایقی درباره کهکشان راه شیری میلهای که چیزی درباره آن نمیدانید
آیفون16 پرومکس در باتری و شارژدهی رکوردشکن میشود
تمام اطلاعات آیفونها و آیپدها لو رفت
موزیلا فایرفاکس به کمک این فناوری کیفیت ویدئوها را بالاتر میبرد
تانکهای بریتانیایی به یک وسیله عجیب مجهز شدند+عکس
بیامو قدرتمند با بدنه مخملی همه را متعجب کرد+عکس
قابلیت تازه اندروید که از دزدی گوشی شما جلوگیری میکند
رونمایی آمریکا از بزرگترین هواپیمای رادارگریز دنیا+عکس
ردپای تازه کشف شده انسانها در آمریکا سن این کشور را بالا برد+عکس
اطلاعات لو رفته تازه درباره آیفون SE اپل
کشف استخر سرپوشیده ۱۶۰۰ساله در ساحل آلبانی همه را انگشت به دهان گذاشت+عکس
خریداران Xperia ۱ VI سونی منتظر یک تغییر ویژه در صفحه نمایش باشند+عکس
گلکسی S24 FE سامسونگ به زودی معرفی میشود+عکس
منتظر شفقهای قطبی بعدی باشید
تصاویر واضح از بالگرد رئیس جمهور پیش از وقوع سانحه
سرقت ۲۵ دلاری رمز ارز دو برادر در بلاک چین اتریوم
اپلیکیشن جدیدی که مخصوص معتادین به گوشی است
علت انتخاب نام Gemini برای هوش مصنوعی گوگل چه بود؟
دومین نسخه بتا اندروید ۱۵ با ویژگیهای جدید منتشر شد
خبر بد OnePlus برای طرفداران این نوع گوشی
دانشگاه اصفهان عنوان برگزیده در جشنواره دریچه را کسب کرد
جزئیات اختتامیه دومین جشنواره بینالمللی سلامت دانشجویان اعلام شد
شکست سنگین مرسدس بنز در فروش این خودروها+عکس
جای خالی شهید جمهور در جلسه هیات دولت+عکس
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.